Het verzamelen en ordenen van dieren, planten en mineralen was in de achttiende en negentiende eeuw op zijn hoogtepunt. Lades, kistjes, kabinetten, zelfs pakhuizen puilden uit van de inheemse en exotische soorten. De wereld kwam letterlijk en figuurlijk binnen handbereik. In het museum is een moderne reconstructie van een achttiende-eeuws verzamelkabinet nagemaakt waar bezoekers kennis kunnen maken met verzamelaars en onderzoekers uit een fascinerende tijd. In dit verzamelkabinet bevinden zich ook een aantal koninklijke vlinders en torren.
Ontdek het verhaal van de koninklijke vlinders en torren in de video:
De vlinders in deze verzameling waren al rond 1800 in het bezit van de familie Oranje-Nassau. Het was vermoedelijk Koning Willem II, die er later het speciale meubel om heeft laten maken, waar de laden met vlinders in horen. De lades waarin de vlinders en torren te zien zijn, waren lange tijd een bruikleen van het Koninklijk Huisarchief maar zijn inmiddels onderdeel geworden van de museumcollectie. De lades vol vlinders en torren laten zien hoe verzamelaars in de loop van de jaren de natuur anders gingen ordenen. De vlinders zijn op kleur en symmetrisch opgeprikt en dateren uit de periode 1790-1810. De verzameling torren is van later datum, zo rond 1800-1850. Symmetrie blijkt dan niet langer van belang en collecties krijgen de status van wetenschappelijke staalkaarten van de variatie binnen een soort.
Insektenkabinet (Torrenkast) uit bezit van Koningin Juliana, 1775-1850 (collectie Rijksmuseum Boerhaave V09934)
De vlinderkast staat samen met de keverkast sinds 1985 op de monumentenlijst. Als redengeving is er het volgende bij genoteerd: "Dit is een unieke verzameling van vlinders uit circa 1800. De rangschikking van de specimina is op esthetische gronden doorgevoerd, als zodanig een onvervangbaar cultuur-historisch artefact. Onder de vlinders bevinden zich zogenaamde "typen" dat wil zeggen exemplaren waarop soorten beschreven zijn. Deze exemplaren geven de collectie een hoge wetenschappelijke waarde. De betreffende exemplaren zijn uniek."
Vlinderkast uit het bezit van Koningin Juliana, 1790-1810 (collectie Rijksmuseum Boerhaave V09933)
Deze lades met verschillende soorten vlinders is gemaakt aan het begin van de negentiende eeuw, nog voordat Charles Darwin met zijn baanbrekende evolutietheorie de wereld van de natuurlijke historie op zijn kop zette. Deze vlinders zijn niet alleen op vorm en kleur gesorteerd, maar ook nog eens symmetrisch gerangschikt. Een lust voor het oog, maar nadat de evolutiebiologie in zwang raakte verloren dit soort verzamelingen aan wetenschappelijke betekenis.
