Gisteravond nog was ik op jacht naar een mug in mijn huis, nadat ik al een paar keer gestoken was. En niet om haar te vangen en buiten los te laten. Maar om met trefzekere hand plat te slaan. Als daarbij een beetje bloed te zien is, weet je dat je hoogstwaarschijnlijk de veroorzaker van de kriebelende muggenbult te pakken hebt. Eigen schuld, dikke bult.
Als bioloog voel ik me daarbij natuurlijk wel een beetje schuldig. Maar vanaf nu heb ik een excuus: de Leidse muggenonderzoeker Maarten Schrama nodigt ons uit om mee te doen aan een citizen science project door de foto van de platgeslagen mug te uploaden op de Mosquito Alert app. Op deze manier wil hij de muggenpopulaties in stedelijke gebieden in Nederland beter in kaart te brengen om ons voor te bereiden op de toekomst.
Klimaatverandering zorgt niet alleen voor extreme hitte in Noord-Amerika en Canada en overstromingen in Europa. Het zorgt er ook voor dat (nieuwe) muggenpopulaties steeds verder oprukken naar het noorden waarbij ze tropische ziektes mee kunnen nemen. Op dit moment levert dat in Nederland nog geen grote problemen op. Tegelijkertijd zijn er vorig jaar 7 mensen in de regio Utrecht en Arnhem besmet met het westnijlvirus dat oorspronkelijk uit Uganda komt. Van de mensen die besmet worden, krijgen de meeste geen klachten. 20 Procent krijgt symptomen als koorts, huiduitslag en algehele malaise. Minder dan 1 procent kan ernstig ziek worden en krijgt bijvoorbeeld hersen- of hersenvliesontsteking. In uitzonderlijke gevallen kun je er zelfs aan overlijden.
Door nu al in kaart te brengen welke muggensoorten er in ons land zijn en waar ze zich ophouden, kunnen we ze beter bestrijden op het moment dat ze echt een probleem worden voor de volksgezondheid. Maarten Schrama verwacht dat we over 10 jaar allemaal een klamboe nodig zullen hebben om ons te beschermen tegen muggen en de tropische ziektes die ze bij zich dragen.
Amito Haarhuis, Directeur Rijksmuseum Boerhaave
Deze column verscheen op dinsdag 27 juli 2021 in De Telegraaf.